Askeri Hukuk ve Danışmanlık Bürosu

Deneyim, İlgi ve Çözüm Odaklı Yaklaşım

GÜVENLİK KLERANSI/KİŞİ GÜVENLİK BELGESİ VERİLMEMESİ İŞLEMİNE KARŞI DAVA AÇILMASI

Savunma Sanayi Projelerinde hem özel sektör hem de kamu personelinin görev alabilmesi için kişi güvenlik belgesine diğer bir deyişle güvenlik kleransına sahip olması gerekmektedir. Kişi Güvenlik Belgesi; Personelin, gizlilik dereceli bilgi, belge, malzeme ya da projeye, bilmesi gereken prensibi çerçevesinde nüfuz edebilmesini veya bunların muhafaza edildiği gizlilik dereceli yerlere giriş iznini sağlayan belgeyi ifade etmektedir.(5202 Sayılı Kanun, madde: 3-e)

Kişi güvenlik belgesi, bazı kurumların önem ve hassasiyetinden dolayı çalıştıracağı personeli belirleme noktasında bir araştırmaya girmesini gerektirmektedir. Bu kurumlar yapısı itibariyle savunma sanayi gibi stratejik öneme haiz bilgilere erişim hakkı sağladığından kurumun personelini seçerken bu araştırma içerisine girmesi gayet doğaldır.

5202 Sayılı Savunma Sanayii Güvenliği Kanun kapsamında NATO gizlilik dereceli Tesis Güvenlik Belgesinin tanzim edilmesi konusunda Dış İşleri Bakanlığına bağlı Kuzey Atlantik Antlaşması Teşkilatı Merkez Kurulu Başkanlığı yetkilidir. (madde: 2/3)

Söz konusu araştırma için gereken güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması, Makamın talebi üzerine, mevzuata uygun olarak Millî İstihbarat Teşkilâtı Müsteşarlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü veya Mahalli Mülki İdare Amirlikleri tarafından yaptırılmaktadır. (madde:4/b)

Bu hususta NATO Güvenlik komitesi tarafından hazırlanan “NATO Personnel Security Directive“ dökümanı Personel Güvenlik Kleransının Uygunluğun Değerlendirilme Kriteri (Criteria for Assessing Eligibility for a Personnel Security Clearance) başlığı altında NATO Kişi Güvenlik Belgesi verilebilmesi için gereken şartlar sayılmıştır.

Görev alacak personelin klerans belgesi başvurusu güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlandığından bahisle reddedilmektedir. Güvenlik soruşturması kişinin kendisi ve yakın aile bireylerini kapsayacak şekilde yapılmaktadır. Güvenlik soruşturması neticesinde çıkacak sonucun hukuka ve hakkaniyete uygun bir şekilde değerlendirilmesi gerekmektedir. Ancak kimi durumlarda idare takdir yetkisini aşmakta ve gereksiz şekilde kişi güvenlik belgesini vermemektedir. Bu durumda 60 günlük dava açma süresi içerisinde dava açılması gerekmektedir.

Hukuka inanan ve ona sıkıca bağlanan devlette “İlk önce hukukun her zaman her zaman ve her zeminde hesaba katılabilirliği, hukukun güvenilirliği ve bütün devlet gücünün hukuka bağlı olması”nın anlaşılması gerekir. Hukuk düzeni ile bağlı kişilerin devlet gücü tarafından icra edilecek uygulamaları önceden öngörebilmesi gerekmektedir. Bunun için ise açık, anlaşılabilir, erişilebilir, sürekli, düzenli, tutarlı ve geleceğe dönük yasaların yürürlükte olması öngörülebilir bir hukuk sisteminin kurulması şarttır. Herkesin toplumsal davranışları yönlendiren kuralların neler olduğunu bilmesi, yasak ve sınırlamalardan haberdar edilmesi ve bu surette kamu gücünün keyfilikten arındırılması, hukuk sistemi konusunda bireylerde güven hissinin oluşturulması hukuk devleti olmanın bir gereğidir. Bu konu “kesinlik” ve “erişilebilir” şeklinde formüle edilebilir.

Sonuç olarak; Milli / NATO Kişi Güvenlik Belgesi verilmesine yönelik ilgili mevzuat kapsamında söz konusu kriterler açık bir şekilde belirtilmiştir. Bu belgelerin verilmesinde sorumlu olan idari makamlar, bu yetkilerini hukuka uygun bir şekilde kullanmaları yasal bir zorunluluk olup, takdir yetkileri bu açıdan sınırsız değildir.

Son Makaleler

Askeri Hukuk ve Danışmanlık

Pratik Çözümler

Askeri hukuk, askeri personelin ve askeri olaylarla ilgili olarak uygulanabilecek hukuk kurallarını içeren bir hukuk dalıdır. Bu kurallar, ordunun yasal yapısını, askerlerin yetki ve sorumluluklarını, askeri operasyonların yürütülmesini ve askeri yargı sürecini düzenler. Askeri hukuk, diğer hukuk alanlarından farklı olarak, askeri güvenlik ve ülkenin savunması gibi özel öneme sahip konuları içerir.